De essentie van het schilderen

Het kan verkeren ! Het gebeurt niet vaak dat een installatiekunstenaar de conceptuele kunst de rug toekeert om zich op het schilderen te concentreren. Eerlijk is eerlijk: bij Françoise Vigot schuilt achter dit schilderen toch wel een hele gedachtegang, een concept.

Een aantal jaren geleden heeft de Franse kunstenares besloten twee plastic speelgoedjes als subject te kiezen. De twee figuurtjes werden het onderwerp van een minutieus onderzoek naar kleur en licht. Na een aantal werken waarin de relatie van de twee poppetjes met elkaar centraal stond, beperkte Vigot zich ertoe enkel en alleen het hoofd ervan te gaan schilderen.

Primordiaal hierbij is het aspect reflectie, in de beide betekenissen van het woord. Het weinig glanzende plastic oppervlak van de speeltjes weerkaatst, op steeds wijzigende wijze, het daglicht waar Françoise Vigot (1970) bij werkt. Dat dwingt haar hypergeconcentreerd in de diepte van het voorwerp door te dringen om tot een picturaal interessant resultaat te komen dat naar de abstractie zou neigen indien wij niet beter zouden weten. Een knipoog naar de spiegel in Van Eycks Portret van het echtpaar Arnolfini uit 1434 is niet veraf.
De andere reflectie is de permanente zoektocht naar het waarom en het hoe van het schilderen an sich. De olieverfwerken worden al fresca geschilderd, waarbij de nog niet droge, dunne verflaag telkens weer wordt overschilderd. Daarbij wordt verf toegevoegd, maar soms ook weggenomen. De lichteffecten die zo ontstaan zijn bijzonder fraai. De monochroom blauwe of grijze werken bestaan in twee verschillende formaten. De wijze waarop de verf wordt aangebracht op een doek van 50 bij 50 centimeter verschilt natuurlijk grondig van eenzelfde type werk van anderhalve meter in het vierkant. De 'gestualiteit' is fundamenteel verschillend.

De hier getoonde reeks doeken wordt voor het eerst tentoongesteld. Het is boeiend om vast te stellen dat een kunstenares vanuit een conceptueel uitgangspunt naar de essentie van de schilderkunst terugkeert, namelijk: hoe breng ik op een voor de toeschouwer boeiende wijze verf aan op een drager. Het lijkt eenvoudig, maar het is verdorie aartsmoeilijk.